نگهداری درست از انجین و قطعات دیگر موتورسیکلت باعث افزایش عمر آن می‌شود. اصلی‌ترین روانکاری که برای موتور استفاده می‌شود، روغن موتور است. انتخاب روغن مناسب به کاهش مصرف سوخت، افزایش عمر موتور و حتی کاهش آلودگی هوا نیز کمک می‌کند.در این مقاله به سوالات زیادی پاسخ داده می‌شود:
آیا موتور سیکلت نیاز به روغن مخصوص دارد؟
آیا می‌توان روغن خودرو را برای موتورسیکلت استفاده کرد؟
بهترین روغن موتورسیکلت برای موتورهای ایرانی کدام است؟
بهترین روغن موتورسیکلت
برخلاف خودرو، در موتورسیکلت، انجین (موتور)، صفحه‌کلاچ و گیربکس در یک مجموعه هستند و روغن مورد استفاده برای آنها، مشترک است. بنابراین بهترین روغن موتور سیکلت باید دارای کربن باشد. به‌همین‌دلیل هم روغن در مجموعه قطعات موتور، سیاه می‌شود. در نتیجه روغن موتور باید هر ۱۰۰۰ کیلومتر تعویض شود، در‌حالی‌که روغن خودرو باید هر ۵۰۰۰ کیلومتر تعویض شود.
در دفترچه هر موتورسیکلت، بهترین روغن موتور سیکلت معرفی شده است. اما نیازی نیست حتما روغن را از آن تولیدکننده خاص خریداری کنید. در واقع اشاره به یک روغن خاص در دفترچه موتورسیکلت، با هدف تجاری و تبلیغاتی است. سعی کنید با توجه به مشخصات موتور، روغنی را انتخاب کنید تا انجین بهترین عملکرد را داشته باشد.
انواع روغن موتورسیکلت
بهترین روغن موتورسیکلت از روغن‌های پایه و افزودنی‌های افزایش‌دهنده عملکرد موتور تشکیل شده‌اند. روغن پایه عامل اصلی در دسته‌بندی روغن موتورسیکلت است. با توجه به نوع روغن پایۀ استفاده شده در ساخت روغن موتور، روغنها به ۳ دسته اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
- روغن‌های معدنی
- روغن‌های نیمه‌مصنوعی
- روغن‌های مصنوعی
بهترین روغن موتور سیکلت بر پایه معدنی
روغن‌های معدنی از نفت خام تولید می‌شوند. این روغنها قیمت پایین‌تری در مقایسه با روغن‌های مصنوعی داشته و به اندازه آنها کارآمد نیستند. چون کندتر از موتور عبور کرده و باعث افزایش مصرف سوخت می‌شوند.
بهترین روغن موتورسیکلت نیمه مصنوعی
روغن‌های نیمه مصنوعی یا «نیمه سنتتیک» از ترکیب روغن‌های معدنی و مصنوعی به‌دست می‌آیند. این روغنها در دمای پایین عملکرد خوبی داشته و بهتر از روغن‌های معدنی از موتور محافظت می‌کنند.
بهترین روغن موتورسیکلت بر پایه مصنوعی
اصلی‌ترین تفاوت میان روغن‌های مصنوعی با روغن‌های معدنی، فرمول ساخت آنها است. این روغنها برای موتورسیکلت‌هایی با حجم موتور بالا (بالاتر از ۲۰۰ سی‌سی) کاربرد دارند. روغن‌های مصنوعی ضداصطکاک بوده و از قطعات در برابر سایش و خوردگی محافظت می‌کنند. از طرفی به‌دلیل روانکاری بهتر، باعث خنک‌کاری قطعات شده و مصرف سوخت را بهبود می‌بخشند.
نکاتی برای خرید بهترین روغن موتور سیکلت
برای خرید بهترین روغن موتور سیکلت باید نکات مختلفی را در نظر بگیرید.
نوع روغن موتور یا فناوری ساخت بهترین روغن موتور سیکلت
همان‌طور که گفتیم روغن موتور بر اساس فناوری ساخت به ۳ دسته مصنوعی (فول‌سنتتیک)، نیمه مصنوعی (نیمه سنتتیک یا سِمی‌سنتتیک) و معدنی تقسیم می‌شوند.
- روغن موتورهای معدنی برای موتورسیکلت‌هایی با حجم کم مناسب هستند که شرایط عملیاتی دشوار ندارند.
- روغن موتورهای نیمه سنتتیک (نیمه مصنوعی) برای موتورسیکلت‌هایی با حجم کم مناسب هستند که شرایط عملیاتی دشوار دارند.
- روغن موتورهای مصنوعی (سنتتیک) برای موتورسیکلت‌هایی مناسب هستند که مانند موتورهای ورزشی و مسابقه‌ای حجم موتور آنها بالا است.
حجم روغن موتور سیکلت
در دفترچه راهنمای هر موتورسیکلت، میزان دقیق حجم روغن آمده است. رعایت حجم روغن مصرفی برای هر موتورسیکلت اهمیت ویژه‌‌ای دارد و باید طبق توصیه کارخانه تولیدکننده عمل شود.
- اگر روغن کمتری در مخزن بریزید، قطعات به‌خوبی روانکاری نشده و این موضوع باعث ایجاد اصطکاک (سایش)، افزایش حرارت و آسیب به قطعات می‌شود.
- اگر روغن بیشتری در مخزن بریزید، عملکرد سیستم کاهش پیدا کرده و روغن نشت می‌کند.
جدول حجم روغن موتور سیکلت
جدول حجم روغن موتور سیکلت نشان می‌دهد که برای هر موتور به چه میزان روغن نیاز است. بعد از انتخاب بهترین روغن موتور سیکلت لازم است مخزن آن را با میزان مناسب از روغن پُر کنید تا قطعات خارجی، روغنی نشوند. روغنی شدن این قطعات به‌معنای جذب گردوغبار و آلودگی‌ها و کثیف شدن آن به مرور زمان است.
حجم روغن مورد نیاز برای هر موتور سیکلت بر اساس طراحی فنی موتور و گیربکس و مشخصات آن طبق جدول زیر متفاوت است.
| نوع موتورسیکلت | حجم روغن موتور سیکلت |
| بنلی، RS و NS | ۱.۳ لیتر |
| وگو، کلیک و اغلب اسکوترها | بین ۷۵۰ سی‌سی تا ۸۰۰ سی‌سی |
| پرواز، موتورهای چینی، موتورهای ایرانی، T2، T4 و GY | ۱ لیتر |
| بنلی دو سیلندر | ۳.۳ لیتر تا ۳.۵ لیتر |
غلظت روغن یا شاخص ویسکوزیته
گرانروی یا ویسکوزیته میزان غلظت روغن موتورسیکلت و میزان مقاومت آن در برابر جریان حرکت قطعات را نشان می‌دهد. اگر روغنی با ویسکوزیته نامناسب استفاده کنید، قطعات به مرور زمان فرسوده شده و پلیسۀ آهن در محفظه یا مخزن روغن تشکیل می‌شود.
روغن‌های مناسب موتورسیکلت معمولا ویسکوزیته حداقل و حداکثر دارند که نشان‌دهنده گرانروی در زمان سرد بودن موتور و گرم بودن موتور است.
| گرانروی روغن | مناسب برای موتورسیکلت |
| روغن ۱۰W50 | موتورسیکلت‌های بنلی |
| روغن ۱۰W30 | موتورسیکلت‌های اسکوتر |
| روغن ۱۰W40 | موتورسیکلت‌های باجاج و حرکت کویر |
| روغن ۲۰W50 | موتورسیکلت‌های چینی، باجاج و معمولی |
| روغن ۴۰W | موتورسیکلت‌های هوندا |
| روغن ۵۰W | موتورسیکلت‌های هوندا |
درجه روغن
درجه روغن روی بسته‌بندی نوشته می‌شود و نشان می‌دهد که از آن باید در چه دمایی استفاده کرد.
تولیدکننده معتبر بهترین روغن موتور سیکلت
روغن موتورسیکلت در ایران توسط شرکت‌های مختلفی تولید می‌شود. محصولات این شرکت‌ها دارای درجه گرانروی، کیفیت و میزان کارکرد متفاوتی هستند. این مشخصات روی قیمت نیز تاثیر دارد. در ادامه بعضی از معتبرترین شرکت‌های تولیدکننده روغن موتورسیکلت معرفی می‌شوند.
- شرکت نفت سپاهان: روغن موتور با مدل‌های پردا اسپیدی، اسپیدی طلایی، آریا اسپیدی، سوپر اسپیدی، کیمیا اسپیدی و لیزویل (Lizoil)
- شرکت ایرانول: روغن موتور با مدل‌های ایرانول ۴۰۰۰، ایرانول ۶۰۰۰، ایرانول ۸۰۰۰، ایرانول ۱۶۰۰۰، ایرانول Racing
- شرکت پارس: روغن موتور با مدل‌های سوپر جم و دوزمانه ویژه
- شرکت بهران: روغن موتور با مدل‌های بهران تکتاز و Racing
- شرکت نت‌لوب ایران: روغن موتور با مدل‌های کاسترول GP و کاسترول GTX
روغن مناسب برای موتورسیکلت‌ها
بعضی از موتورسیکلت‌ها به دلیل کارایی و در دسترس بودن قطعات، محبوبیت بیشتری دارند. بنابراین در ادامه روغن موتور مناسب برای این موتورسیکلت‌ها آمده است.
| نوع موتور | روغن موتور مناسب |
| بیشتر موتورسیکلت‌های اسکوتر | روغن ۱۰W30 |
| بنلی ۲۵۰ جفت و بنلی ریس | روغن ۱۰W60 سطح کشش SM |
| موتورسیکلت‌های ایرانی مانند طرح هوندا و ویو | روغن‌های ایرانی |
| موتورسیکلت‌های ریسینگ مانند هوندا CBR و کاواساکی نینجا | ۷۱۰۰ |
| زونتس | روغن ۱۰W60 سطح کشش SM |
| بنلی TRK، دینو RZ3 و بنلی ۲۵۰ تک‌سیلندر | روغن ۱۰W50 سطح کشش SM |
بهترین روغن برای موتور سیکلت هوندا ۱۲۵
یکی از موتورهایی که بیشتر افراد از آن استفاده می‌کنند، موتور سیکلت هوندا ۱۲۵ است. موتورسیکلت هوندا ۱۲۵ پُرفروش‌ترین موتورسیکلت بازار ایران در ۴۰ سال گذشته بوده است.
بهترین روغن برای موتور سیکلت هوندا ۱۲۵، روغن موتورهای ۱۰W40 هستند. این روغنها برای موتورهای احتراق پایین و آب‌وهوای کشور مناسب خواهند بود. حال با توجه به این موضوع می‌توانید روغن موتور از برندهای مختلف ایرانی که در بخش تولید‌کننده‌های معتبر ایرانی معرفی شدند را انتخاب کنید.
بهترین روغن برای موتورسیکلت و خریدی درست
بهترین روغن موتورسیکلت، روغنی است که سازنده آن پیشنهاد می‌دهد. اما در بعضی موارد این پیشنهادها جنبه تجاری دارد. بنابراین برای خرید بهترین روغن باید محافظت از انجین (موتور) و ایجاد تعادل بین عملکرد کلاچ و گیربکس را در نظر گرفت.
روغن‌های موتورسیکلت در ۳ دسته معدنی، نیمه مصنوعی و مصنوعی تولید می‌شوند که از میان آنها، روغن موتورهای مصنوعی بهترین انتخاب خواهند بود.
سوالات متداول
آیا می‌توان از روغن موتور خودرو برای موتورسیکلت استفاده کرد؟
خیر. استفاده از روغن موتور خودرو برای موتورسیکلت می‌تواند فرایند خنک‌کاری و روغن‌کاری قطعات را با مشکل مواجه کرده و به گیربکس و موتور آسیب بزند.
برای موتورسیکلت‌های با حجم بالا باید از چه نوع روغن موتوری استفاده کرد؟
برای موتور سیکلت‌های با حجم بالا (بالاتر از ۲۰۰ سی‌سی) مانند موتورهای ورزشی و مسابقه‌ای باید از روغن موتورهای مصنوعی استفاده کرد.
